By සිංහල පරිවර්තනය පහළින් ඇත.
Click here to download the full report.
Executive Summary
Freedom of Expression and Press: Two former military intelligence officers who had previously been arrested and charged with the abduction and torture of journalist Keith Noyahr in 2008 were acquitted by the Colombo Magistrate’s Court.The Senior Assistant Secretary to the President has denied information requested from the Presidential Secretariat under the Right to Information Act on all positions in the Presidential Media Division, the names of those appointed to them, the date of appointment, and the salary for each position, stating that information on the names of the officers of the Presidential Media Division could not be provided.
CID investigations revealed Keith Noyar was released following an order issued by then Defence Secretary Gotabaya Rajapakse based on a request made by then President Mahinda Rajapakse. Courtesy: Sunday Observer
The Young Journalists’ Association has addressed a letter to President Dissanayake, expressing significant concerns regarding the current appointment procedure to fill a vacancy in the Right to Information Commission, claiming that it violates the Right To Information Act.
The Digital Journalists Association of Sri Lanka was launched, with the intention of building a collective of journalists engaged in the digital media space. It is intended to collaborate with the state and other media and associated organizations on matters concerning online media, digital safety, and the freedom of expression, information, and publication.
Click here to download the full report.
Freedom of Association: Non-Governmental Coordination Committee meetings were held for the first quarter with the aim of reviewing the progress of the activities of NGOs operating in the Gampaha and Kegalle districts and their proposed activities for 2025. This could be seen as a state intervention to civil society action.
Right to Assembly: The Supreme Court declared that then President Ranil Wickremesinghe violated the fundamental rights of citizens by invoking Emergency Regulations under the Public Security Ordinance to evict ‘Aragalaya’ protesters from Galle Face Green on 17 July 2022.
Accountability on Sri Lanka’s alleged war crimes: UK Foreign Secretary David Lammy has ruled out the possibility of the International Criminal Court investigating alleged war crimes in Sri Lanka, stating that the country is not a signatory to the Rome Statute and therefore falls outside the Court’s jurisdiction.
Foreign Minister Vijitha Herath asserted that international intervention is unnecessary and emphasized the government’s commitment to addressing human rights concerns through domestic legal frameworks.
Easter Sunday Attacks: Public Security Minister Ananda Wijepala informed Parliament that the Taj Samudra Hotel alerted the State Intelligence Service (SIS) via email minutes after bomber Abdul Latheef Mohamed Jameel checked in on April 20, 2019. Despite Jameel being on a security watch list, the SIS failed to act on this warning. Jameel was originally assigned to bomb the Taj but later died in an explosion at another location after his initial attempt failed.
ITAK MP Shanakiyan Rasamanickam called for a special prosecutor’s office with international assistance to conduct an independent inquiry into the attacks. He urged the government to provide a clear update on investigation progress and questioned why reports related to the attacks have not been tabled in Parliament, six years after the incident.
The Archdiocese of Colombo, represented by Rev. Fr. Cyril Gamini Fernando, welcomed the disciplinary action against former SIS Chief SDIG Nilantha Jayawardena but insisted that criminal charges should be filed as recommended by the Presidential Commission of Inquiry. The Church continues to call for the full implementation of all Presidential CoI recommendations, including prosecution under the Penal Code.
The National Police Commission announced Jayawardena’s dismissal in July, concluding that he had failed to act on critical intelligence before the attacks that killed over 250 people and injured hundreds. The charges against him were serious enough under the Establishments Code to warrant immediate removal. Jayawardena had been on compulsory leave during the inquiry.
Click here to download the full report.
Land Encroachment and Occupation in the North and East: Northern and Eastern provinces continue to face persistent land ownership and usage challenges, with tensions intensifying over military occupation, state-led resettlement initiatives, environmental exploitation, and allegations of demographic engineering.
Deputy Minister of Agriculture, Land and Irrigation Susil Ranasinghe acknowledged the deep-rooted complications surrounding land ownership in the North-East, particularly in Vavuniya. He noted that a gazette notification on land titles was recently suspended due to a legal challenge by MP Sumanthiran of the Tamil National Alliance (TNA), though the government remains committed to resolving disputes via local officials and public awareness campaigns. He stated that the government plans to negotiate the return of these lands, especially agricultural lands acquired by the Forest Department. A target of 24,000 acres in Vavuniya and 50,000 acres across the Vanni has been set for release, with coordination between the Forest Department, Divisional Secretariats, and the Ministry of Lands.
The Tamil National People’s Front (TNPF) reported that over 600 acres of land in Vavuniya North are being occupied by Sinhalese settlers. These lands, once declared forest reserves after the civil war, were later handed over to the Mahaweli Authority, allegedly without proper community consultation. Tamil landowners attempting to cultivate these lands have faced arrests despite court acquittals.
Mass Graves: Attention has been recently drawn to the Chemmani mass grave in Jaffna, following the discovery of over 101 skeletal remains, including those of infants and children, during renewed excavation efforts at the Sindhubaththi Hindu Cemetery. Alongside the remains, personal belongings including a UNICEF school bag, toys for kids, a feeding bottle, glass bangles, and pieces of clothing were discovered, raising suspicions that many of the victims were civilians who had been the targets of extrajudicial executions and enforced disappearances during the 1990s Sri Lankan civil war.
The Ilankai Tamil Arasu Katchi submitted a formal letter to President Dissanayake, calling for: a consolidated inquiry combining the 1999 and 2025 findings; engagement of international forensic experts; public release of all forensic and DNA data; repatriation of the 1999-exhumed remains (allegedly held at the University of Glasgow); and significantly enhanced funding and technical support. The Eelam People’s Democratic Party, led by Douglas Devananda, also wrote to the president supporting continued investigations—not just in Chemmani but in Mannar, Kokkulai, Thunukkai, and Mandaithivu, where similar grave sites are suspected. While endorsing evidence-based inquiries, the EPDP strongly refuted allegations of its own involvement in wartime atrocities, challenging critics to provide concrete evidence if credible accusations exist.
The presence of the UN High Commissioner for Human Rights, Volker Türk, at the site has underscored the growing international demand for justice, transparency, and accountability.
Forcibly Disappeared: The Human Rights Commission of Sri Lanka has recommended the government to establish a new permanent institution—a “Special Office for the Investigation and Prosecution of Serious Crimes by State Officials“—that is independent of regular law enforcement authorities and empowered to investigate and prosecute enforced disappearances. Also encouraged the government to consider becoming a party to the Rome Statute of the International Criminal Court (ICC), which classifies widespread and systematic enforced disappearance as a crime against humanity.
Political Prisoners: Civil society organisations gathered in Jaffna to demand the immediate release of Tamil political prisoners held under the Prevention of Terrorism Act.
Police Misconduct: The Supreme Court ruled that Mery Ruwan Kumara, a police constable attached to the Special Task Force, was unlawfully arrested and detained by officers of the Tissamaharama Police in 2012, in violation of the Constitution. While he was placed in custody, he was subjected to humiliating treatment, including being stripped naked during interrogation.
The Supreme Court ruled that two farmers who had participated in a 2018 protest in Kalukele had their rights violated when they were remanded based on an unlawful police report.
Meanwhile, in response to a fundamental rights petition filed, the Acting Inspector General of Police, Priyantha Weerasooriya, issued a circular mandating reforms in the way police summon individuals to record statements. The new guidelines require police to provide suspects with specific charges or allegations, inform witnesses of the purpose and relevance of their statements, and offer adequate context for all other summonses. These reforms aim to ensure compliance with the Criminal Procedure Code and uphold citizens’ due process rights, particularly in the digital era.
Civil society activist Chirantha Amarasinghe raised alarms over unauthorized access to telephone data by the Criminal Investigation Department. In a letter addressed to the Secretary of the Public Security Ministry, Amarasinghe revealed that the Telecommunication Regulatory Commission had confirmed the existence of a special arrangement that enabled the CID to obtain phone records without court approval.
Parliament was officially informed that suspended Inspector General of Police Deshabandu Tennakoon had been found guilty of gross abuse of power by a Committee of Inquiry (CoI) constituted under the Removal of Officers (Procedure) Act.
Amidst these developments, the Sri Lanka Police issued a public notice warning that legal action would be taken against individuals using abusive language on its official Facebook page.
Prevention of Terrorism Act: A 21-year-old Muslim boy from Mawanella, has been held for nearly nine months under the PTA following his arrest in October 2024. He was first arrested by officers attached to the Dehiwala Police while he was in Colombo searching for rental accommodation. He was re-arrested at his residence in Mawanella, relating to an Instagram video he posted. Police also accused this person of pasting anti-Israeli stickers, though inconsistencies in these allegations were noted in court. However, the Magistrate expressed dismay over the continued detention and questioned why he was held so long without evidence or direction from the Attorney General. On July 31, he was finally granted bail by the Mount Lavinia Additional Magistrate after the Attorney General instructed police to release him. He was released on personal bail of Rs. 500,000 each with two sureties.
The case has drawn condemnation from the Human Rights Commission of Sri Lanka, which has been formally notified. Previously, HRCSL ruled that the PTA was misused in the case of another Muslim youth, who was detained for pasting pro-Palestinian stickers. The Commission called for clearer guidelines on ‘reasonable suspicion’ and compensation for victims of wrongful detention.
United Nations High Commissioner for Human Rights Volker Türk has also voiced concern about Sri Lanka’s use of the PTA, urging the government to suspend its application and release detainees held without charge.
Pushback Against Decriminalisation of Same-Sex Relationships: Archbishop Cardinal Malcolm Ranjith, speaking at St. Mary’s Church in Beruwala, criticized the growing acceptance of same-sex unions.
The Citizens of the People’s Struggle addressed a letter to the Siam Sect’s Malwathu Chapter’s Mahanayaka Thero, Thibbatuwawe Sri Siddhartha Sumangala Thero, expressing concerns over recent remarks by United Nations High Commissioner for Human Rights Volker Türk, urging the government to do the needful to decriminalize same-sex relations among consenting adults.
Click here to download the full report.
ශ්රී ලංකාවේ මානව අයිතිවාසිකම් තත්වය 2025 ජුලි
විධායක සාරාංශය
ප්රකාශනයේ සහ මාධ්ය නිදහස: 2008 වසරේ දී ජනමාධ්යවේදී කීත් නොයාර් පැහැර ගෙන ගොස් වද හිංසා පැමිණවීම ගැන අත් අඩංගුවට ගෙන නඩු පවරන ලද හමුදාවේ බුද්ධි අංශයේ හිටපු නිලධාරීන් දෙදෙනා කොළඹ මහෙස්ත්රාත් උසාවිය විසින් නිදහස් කරන ලදී. ජනාධිපති මාධ්ය අංශයට මේ දක්වා කරන ලද සියලු පත්වීම්, ඔවුන්ගේ නම්, පත්වීම කළ දිනය සහ එක් එක් තනතුරට හිමි වැටුප් පිළිබඳ තොරතුරු ලබා දෙන ලෙස ජනාධිපති මාධ්ය අංශයෙන් කළ ඉල්ලීම ඉටු කළ නොහැකි බව ජනාධිපති ජ්යේෂ්ඨ සහකාර ලේකම් දන්වා සිටියේය.
තොරතුරු දැනගැනීමේ කොමිසමේ පුරප්පාඩු වී ඇති තනතුරට පත්වීමක් සිදු කිරීමට සූදානම් වන ආකාරය තොරතුරු දැන ගැනීමේ අයිතිය පිළිබඳ පනත බරපතළ ලෙස උල්ලංඝණය කිරීමක් බව පෙන්වා දෙමින් තරුණ ජනමාධ්යවේදීන්ගේ සංගමය ජනාධිපති දිසානායක වෙත ලිපියක් යවා ඇත.
ඩිජිටල් මාධ්ය අවකාශය තුළ ක්රියාත්මක වන ජනමාධ්යවේදීන්ගේ සාමුහිකයක් ගොඩ නැගීමේ අදහසින් ශ්රී ලංකාවේ ඩිජිටල් ජනමාධ්යවේදින්ගේ සංගමය නමින් නව ආයතනයක් ආරම්භ කෙරුනි. එය මාර්ගගත මාධ්ය, ඩිජිටල් ආරක්ෂාව සහ ප්රකාශනය, තොරතුරු දැන ගැනීමේ සහ ප්රකාශ කිරීම පිළිබඳ කරුණු වලදී රාජ්යය සහ අනෙකුත් මාධ්යය හා සම්බන්ධ ආයතන සමග සමබන්ධීකරණ පවත්වා ගැනීමට අදහස් කරයි.
සමාගමයේ නිදහස: ගම්පහ සහ කෑගල්ල දිස්ත්රික්කවල ක්රියාත්මක වන රාජ්ය නොවන සංවිධානවල ක්රියාකාරකම් ප්රගතිය සහ 2025 වසරේ යෝජිත ක්රියාකාරකම් සමාලෝචනය කිරීමට රාජ්ය නොවන සංවිධානවල සම්බන්ධීකරණ කමිටුවේ පළමු කාර්තුවේ රැස්වීමක් ප්රථම වරට පවත්වන ලදී. රාජ්ය ආයතන විසින් සිවිල් සමාජ සංවිධාන කටයුතු සමාලෝචනය කිරීම සිවිල් සමාජ ක්රියාකාරකම්වලට රජය විසින් සිදු කරන මැදිහත්වීමක් සේ දැකිය හැකිය.
රැස්වීමේ නිදහස: 2022 ජුලි 17 ගාළු මුවදොර පිටියෙන් අරගලය විරෝධතාකරුවන් ඉවත් කිරීමට මහජන ආරක්ෂක පනත යටතේ හදිසි නීති රෙගුලාසි පැනවීමෙන් එවකට සිටි ජනාධිපති රනිල් වික්රමසිංහ පුරවැසියන්ගේ මූලික අයිතිවාසිකම් කඩ කර ඇතැයි ශ්රේෂ්ඨාධිකරණය තීරණය කරන ලදී.
යුද අපරාධ පිළිබඳ වගවීම: එක්සත් රාජධානියේ විදේශ ලේකම් ඩේවිඩ් ලැමි ශ්රී ලංකාව රෝම ව්යවස්ථාවට අත්සන් තබා නැති හෙයින් එහි අධිකරණ බලයට යටත් නොවන නිසා ශ්රී ලංකාවේ සිදු වූයේ යැයි කියන යුද අපරාධ පරික්ෂා කිරීමට අන්තර්ජාතික අපරාධ අධිකරණයට හැකියාවක් නැතැයි කීවේය.
දේශීය නෛතික රාමුවක් තුළින් මානව අයිතිවාසිකම් ප්රශ්න විසඳීමට ආණ්ඩුව කැප වී සිටින නිසා අන්තර්ජාතික මැදිහත්වීමක් අනවශ්ය බව විදේශ ඇමති විජිත හේරත් කීවේය.
පාස්කු ඉරිදා ප්රහාර: පාස්කු බෝම්බකරු අබ්දුල් ලතීප් මොහමඩ් ජමීල් 2029 අප්රේල් 19 දින සමුද්රා හෝටලයට පැමිණි වහාම ඒ බව හෝටල් කළමණාකාරීත්වය විසින් රාජ්ය බුද්ධි අංශයට ඊ මේල් පණිවුඩයක් මගින් දන්වා ඇතැයි මහජන ආරක්ෂක ඇමති ආනන්ද විජේපාල පාර්ලිමේන්තුවේ දී ප්රකාශ කෙළේය. ජමීල් බුද්ධි අංශයේ පරික්ෂාවට ලක්ව සිටි පුද්ගලයෙකු වුවද ආරක්ෂක අංශ ඒ ගැන ක්රියාත්මක වී නැත. ජමීල් ටාජ් හෝටලයට බෝම්බ ප්රහාරයක් එල්ල කිරීමට නියමිතව තිබුණ ද එය අසාර්ථකවීමෙන් වෙනත් ස්ථානයක දී බෝම්බය පුරුවා ගෙන මිය ගියේය.
මෙම ප්රහාර සම්බන්ධයෙන් ස්වාධීන පරීක්ෂණයක් පැවැත්වීමට අන්තර්ජාතික සහයෝගය ඇතිව විශේෂ අභිචෝදක කාර්යලයක් පිහිටුවන්නැයි ITAK පාර්ලිමේන්තු මංත්රී ෂානක්යයන් රාසමානික්කම් ඉල්ලා සිටියේය. විමර්ශනවල ප්රගතිය පැහැදිලි යාවත්කාලීන තොරතුරු සමග ඉදිරිපත් කරන ලෙස ආණ්ඩුවෙන් ඉල්ලා සිටි ඔහු ප්රහාරය සිදුව වසර හයක් ගත වුවද ඒ පිළිබඳ වාර්තා කිසිවක් පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් නොකිරීම ප්රශ්න කෙළේය.
හිටපු රාජ්ය බුද්ධි අංශයේ ප්රධානි ජ්යේෂ්ඨ පොලිස්පති නිලන්ත ජයවර්ධනට එරෙහිව විනය පියවර ගැනීම අගය කළ කොළඹ දියෝකිසිය භාර ගරු ගාමිණි ප්රනාන්දු පියතුමා ජනාධිපති පරීක්ෂණ කොමිසමෙන් නිර්දේශ කර ඇති ආකාරයට ඔහුට විරුද්ධව අපරාධ චෝදනා යටතේ නඩු පැවරිය යුතු බව ද පෙන්වා දුන්නේය. දණ්ඩ නීති සංග්රහය යටතේ නඩු පැවරීම ඇතුළත්ව ජනාධිපති පරීක්ෂණ කොමිසමේ සියලු නිර්දේශ ක්රියාත්මක කරන ලෙස පල්ලිය දිගටම ඉල්ලා සිටී.
250කට මරු කැඳවා තවත් සිය ගණනකට තුවාල සිදු කළ ප්රහාරය ගැන තීරණාත්මක බුද්ධි තොරතුරු ලැබී තිබුණ ද ඒ අනුව ක්රියාත්මකවීමට අපොහොසත්වීම නිසා ජයවර්ධන සේවයෙන් නෙරපා දැමිය යුතු යැයි ජාතික පොලිස් කොමිසම ජුලි මාසයේ දී නිවේදනය කරන ලදී. ඔහුට විරුද්ධව ඇති චෝදනා ආයතන සංග්රහ නීතිය යටතේ වහාම සේවයෙන් නෙරපීමට තරම් ප්රමාණවත් ඒවාය. මෙම පරික්ෂණය පැවැත්වෙන කාලයේ දි ජයවර්ධන අනිවාර්ය නිවාඩු යවා තිබිණ.
උතුරු නැගෙනහිර ඉඩම් අනවසරයෙන් අල්ලා ගැනීම සහ අත්පත් කර ගැනීම: උතුරු නැගෙනහිර ඉඩම් හිමිකම සහ භාවිතය පිළිබඳ අභියෝග දිගටම උත්සන්න වෙමින් පවතී. හමුදාවෙන් ඉඩම් අත්පත් කර ගැනීම, රජයේ මෙහෙයවීමෙන් නැවත පදිංචි කිරීම්, පරිසර හානි සහ ජන සංයුතිය වෙනස්කිරීමේ චෝදනා නිසා උණුසුම්කාරී තත්වයක් දිගටම පවතී.
විශේෂයෙන්ම වවුනියාව ඇතුළු උතුරු නැගෙනහිර පළාත්වල ඉඩම් හිමිකාරිත්වය පිළිබඳව ගැඹුරු සංකිර්ණ ප්රශ්න ගණනාවක් පවතින බව කෘෂිකර්ම, ඉඩම් සහ වාරිමාර්ග නියෝජ්ය ඇමති සුසිල් රණසිංහ පිළිගත්තේය. ආණ්ඩුව ප්රාදේශීය නිලධාරීන් සහ මහජනතාව දැනුවත් කිරීමේ ව්යාපාර තුළින් ආරවුල් විසඳා ගැනීමට කැප වී සිටින නමුත් දෙමළ ජාතික සංධානයේ පාර්ලිමේන්තු මංත්රී සුමන්දිරම් ඉඩම් හිමිකම් ලබා දීම පිළිබඳ ගැසට් නිවේදනයට ඉදිරිපත් කළ නීතිමය අභියෝගය නිසා එය අත්හිටුවීමට සිදු වූයේයැයි ඔහු කියයි. වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව අත්පත් කර ගෙන ඇති විශේෂයෙන්ම කෘෂිකාර්මික ඉඩම් ආපසු ලබා දීමට සාකච්ඡා කිරීමට ආණ්ඩුව සැලසුම් කර ඇති බවද ඔහු පැවසුවේය. වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව, ප්රාදේශීය ලේකම් කාර්යාල සහ ඉඩම් අමාත්යාංශය අතර සම්බන්ධීකරණයෙන් වවුනියාවේ ඉඩම් අක්කර 24,000ක් සහ වන්නියේ අක්කර 50,000ක් නිදහස් කිරීමට ඉලක්ක කර ඇතැයි ඔහු සඳහන් කෙලේය.
උතුරු වවුනියාවේ ඉඩම් අක්කර 600 ට වැඩි ප්රමාණයක් සිංහල පදිංචිකරුවන් විසින් අත්පත් කර ගෙන ඇතැයි දෙමළ ජාතික ජනතා පෙරමුණ පෙන්වා දේ. සිවිල් යුද්ධයෙන් පසුව වන රක්ෂිත ලෙස ප්රකාශිත මෙම ඉඩම් පසුව විධිමත් ජනතා උපදේශනයක් නොමැතිව මහවැලි අධිකාරියට පවරා දී ඇත. මෙම ඉඩම් වගා කිරීමට උත්සාහ කරන දෙමළ ඉඩම් හිමියන් අධිකරණයෙන් නිදහස් කළ ද නැවතත් අත් අඩංගුවට ගැනීමේ තර්ජනයකට මුහුණ දී ඇත.
සමූහ මිනිවළවල්: හින්දු භක්තික සුසාන භූමියේ සිදු කරන නැවත කැනීම්වලදී ළමයින් සහ ළදරුවන් ඇතුළු ඇටසැකිලි 101ක් සොයා ගැනිමත් සමග යාපනයේ චෙම්මනි සමූහ මිනීවළ ගැන නැවතත් උනන්දුවක් මතු විය. එහි තිබී UNICEF සංවිධානයෙන් ළමයින්ට බෙදා දෙන ලද පාසල් බෑග් සෙල්ලම් බඩු. කිරි පොවන බෝතලයක් වීදුරු වළලු සහ ඇඳුම් කැබලි ආදිය මෙම කැණීම්වලදී සොයා ගෙන ඇති අතර මෙම වින්දිතයන් බොහෝ දෙනකු 1990 ශ්රී ලංකා සිවිල් යුද සමයේ බලහත්කාරයෙන් අතුරුදහන් කළ සහ නීතියෙන් පරිබාහිරව මරා දමන ලද අය විය හැකියැයි සැක මතු වී ඇත.
අන්තර්ජාතික වොහාරික විශේෂඥයින් යොදා ගනිමින් චෙම්මනි මිනීවළේ 1999 සහ 2025 සොයා ගැනිම් ඒකාබද්ධ කොට සංයුක්ත පරීක්ෂණයක් පැවැත්වීම, මේ පිළිබඳ සියලු වොහාරික සහ ඩීඑන්ඒ දත්ත නිකුත් කිරීම (ග්ලාස්ගෝ විශ්ව විද්යාලයේ ඇතැයි කියන), 1999 දී නැවත ගොඩ ගත් සිරුරුවලට හානිපූරණය, අරමුදල් සහ තාක්ෂණය ලබා දීම සැලකිය යුතු ආකාරයෙන් වැඩි කිරීම යන කරුණු ඇතුළත් ලිපියක් දෙමළ සංධානය විසින් ජනාධිපති දිසානායක වෙත යවා ඇත. ඩග්ලස් දේවානන්දගේ නායකත්වයෙන් යුත් ඊළාම් ජනතා ප්රජාතන්ත්රවාදී පක්ෂය ද EPDP චෙම්මනි පමණක් නොව මීට සමාන මිනිවළවල් ඇතැයි සැක කරන මන්නාරම, කොක්කුලායි, තුනුක්කායි සහ මන්ඩතිවු මිනීවළවල් ද කැනීම් කටයුතු කරන්නැයි ඉල්ලමින් ජනාධිපති වෙත ලිපි යොමු කර ඇත. යුද කාලයේ සිදු වු අපරාධ සම්බන්ධයෙන් තම පක්ෂයේ සම්බන්ධතාවයක් ඇතැයි කෙරෙන චෝදනා තරයේ ප්රතික්ෂේප කළ EPDP එවැනි චෝදනා පවතීනම් ප්රබල සාක්ෂි පදනම්ව ඒවා ඉදිරිපත් කරන ලෙස විවේචකයන්ට අභියෝග කෙළේය. කැනීම් කරන ස්ථානයට එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව අයිතිවාසිකම් මහ කොමසාරිස් වෝකර් ටර්ක් යෑම යුක්තිය, පාරද්රශ්යතාවය සහ වගවීම පිළිබඳව අන්තර්ජාතිකව පවතින උනන්දුවට නිදසුන් ය.
බලහත්කාරයෙන් අතුරුදහන් කිරීම්: ශ්රී ලංකාවේ මානව හිමිකම් කොමිසම බලහත්කාරයෙන් අතුරුදහන් කිරීම් විමර්ශනය කිරීමට සහ නඩු පැවරීමට බලය සහිත ස්වාධීන විධිමත් නෛතික ආයතනයක්- රාජ්ය නිලධාරීන් විසින් සිදු කරන ලද බරපතළ අපරාධ විමර්ශනය කිරීමේ සහ නඩු පැවරීමේ විශේෂ කාර්යාලයක් යනුවෙන් ස්ථිර නව ආයතනයක් පිහිටුවීමට ආණ්ඩුවට නිර්දේශ කරන ලදී. පුළුල් වශයෙන් සහ පුරුද්දක් වශයෙන් සිදු කරන බලහත්කාරී අතුරුදහන් කිරීම් මානව වර්ගයාට එරෙහි අපරාධ වශයෙන් හඳුන්වන රෝම ව්යවස්ථාවේ අන්තර්ජාතික අපරාධ අධිකරණයට ඇතුළත් වීමට කොමිසම ආණ්ඩුව දිරිමත් කරවයි.
දේශපාලන සිරකරුවන්: ත්රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ රඳවා ගෙන ඇති දෙමළ දේශපාලන සිරකරුවන් වහාම නිදහස් කරන්නැයි යාපනයේ සිවිල් සමාජ සංවිධාන ඉල්ලා සිටියහ.
පොලීසියේ විෂමාචාර: තිස්සමහාරාසයේ පොලිස් නිලධාරීන් විසින් 2012 දී විශේෂ කාර්ය සාධක බලකායේ පොලිස් කොස්තාපල් මෙරි රුවන් කුමාර අත් අඩංගුවට ගෙන රඳවා ගැනීම ආණ්ඩුක්රම ව්යවස්ථාවේ ප්රතිපාදන උල්ලංඝනය කිරීමක් යැයි ශ්රේෂ්ඨාධිකරණය තීරණය කෙළේය. අත් අඩංගුවට ගෙන ප්රශ්න කිරීමේ දී ඔහු නිරුවත් කිරීම වැනි අවමන් සහගත ක්රියාවලට ලක් කර ඇත.
නීත්යානුකූල නොවන වාර්තාවක් පදනම් කර ගෙන කළුකැලේ පැවති විරෝධතාවයකට සහභාගිවීම නිසා ගොවින් දෙදෙනෙකු අත් අඩංගුවට ගෙන රක්ෂිත බන්ධනාගාර ගත කිරීමෙන් ඔවුන්ගේ අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනය කර ඇතැයි ශ්රේෂ්ඨාධිකරණය තීරණය කෙළේය.
මේ අතර වැඩ බලන පොලිස්පති ප්රියන්ත වීරසූරිය ප්රකාශ සටහන් කර ගැනිමට පුද්ගලයන් කැඳවීමේ දි අනුගමනය කළ යුතු ක්රියා පටිපාටිය සංශෝධනය කරමින් චක්රලේඛයක් නිකුත් කෙළේය. නව මාර්ගෝපදේශ අනුව පොලීසිය කැඳවීමක් කරන විට සැකකරුවන්ට ඇති නිශ්චිත චෝදනා හෝ පැමිණිලි, ඔවුන්ගේ ප්රකාශනවල අදාලත්වය සහ අරමුණ සාක්ෂිකරුවන්ට දැනුම් දීම සහ අනෙකුත් සියලු කැඳවීම්වලදී ප්රමාණවත් තොරතුරු ලබා දිය යුතුය. මෙම සංශෝධනවලින් අරමුණු කරන්නේ දණ්ඩ නීති සංග්රහයට අනුකූලතාවය පවත්වා ගැනිම සහ විශේෂයෙන්ම ඩිජිටල් යුගයේ දී නිසි ක්රියා පටිපාටියට පුරවැසියන්ගේ අයිතිය තහවුරු කිරීම ය.
සිවිල් සමාජ ක්රියාකාරික චිරන්තන අමරසිංහ අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව අනවසරයෙන් දුරකතන දත්ත ලබා ගැනීමේ අවදානමක් පවතින බව කීවේය. අධිකරණයේ අවසරයක් නැතිව දුරකතන වාර්තා ලබා ගැනීමේ වැඩ පිළිවෙළක් පවතින බව විදුලි සංදේශන නියාමන කොමිසම සහවුරු කර ඇතැයි අමරසිංහ මහජන ආරක්ෂක අමාත්යංශයේ ලේකම්ට යවන ලද ලිපියේ සඳහන් කෙළේය.
නිලධාරීන් ඉවත් කිරීමේ පරීක්ෂණ (ක්රියා පටිපාටි) පනත යටතේ පිහිටුවන ලද පරීක්ෂණ කොමිසමෙන් වැඩ තහනම් කර සිටින පොලිස්පති දේශබන්දු තෙන්නකෝන් බලය අයථා ලෙස යොදා ඇතැයි තීරණය කර ඇති බව නිල වශයෙන් පාර්ලිමේන්තුවට දැනුම් දෙන ලදී.
මේ අතර සිය නිල මුහුණු පොතේ අපහාසාත්මක වචන යොදා ගන්නා පුද්ගලයන්ට එරෙහිව නීති පියවර ගන්නා බව ශ්රී ලංකා පොලිසිය මහජනතාවට නිවේදනය කෙළේය.
ත්රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත: 2024 ඔක්තෝබර් මස මාවනැල්ලේ දී අත් අඩංගුවට ගත් 21 හැවිරිදි මුස්ලිම් තරුණයෙකු මාස නමයකට ආසන්න කාලයක් ත්රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යටතේ රඳවා ගෙන ඇත. ඔහු පළමුවෙන්ම දෙහිවල පොලිසියෙන් අත්අඩංගුවට ගෙන ඇත්තේ කොළඹ නවාතැන් පොළක් කුලියට ගැනිමට සොයමින් සිටි අවස්ථාවේ දීය. පසුව ඔහු නැවත වරක් ඉන්ස්ටග්රෑම් වීඩියෝ පටියක් නිකුත් කිරීම සම්බන්ධයෙන් මාවනැල්ල පිහිටි ඔහුගේ නිවසේදී අත් අඩංගුවට ගෙන ඇති අතර, ඔහුට ඊශ්රායල විරෝධී පත්රිකා ඇලවීම සම්බන්ධයෙන් ද චෝදනා නගා ඇත. මෙම චෝදනාවල නොගැලපීම අධිකරණයේ දී මතු කෙරිණ. ප්රමාණවත් සාක්ෂි හෝ නීතිපතිගෙන් උපදෙස් නැතිව මෙපමණ දිගු කලක් රඳවා ගැනිම ගැන මහෙස්ත්රාත් ද සිය කණස්සල්ල පළ කෙළේය. ඔහු නිදහස් කිරීමට නීතිපති විසින් පොලිසියට උපදෙස් ලබා දීමෙන් අනතුරුව ජුලි 31 දා, ගල්කිස්ස අතිරේක මහෙස්ත්රාත් විසින් රුපියල් 500,000ක ශරීර ඇප දෙකක් මත නිදහස් කෙළේය.
මෙම සිද්ධිය මානව හිමිකම් කොමිසම ද හෙළා දුටු අතර, මීට පෙර ද පලස්තීනයට හිතවත් පෝස්ටරයන් ඇල වූ වෙනත් මුස්ලිම් තරුණයෙකු අත් අඩංගුවට ගැනීමේ දී ත්රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත අයථා ආකාරයට යොදා ගෙන ඇතැයි මානව හිමිකම් කොමිසම තීරණය කෙළේය. ‘සාධාරණ සැකය“ පිළිබඳ පැහැදිලි මාර්ගෝපදේශ පිළිපදින ලෙසත් වැරදි ආකාරයෙන් අත් අඩංගුවට ගෙන ඇති වින්දිතයන්ට වන්දි ගෙවන ලෙසත් කොමිසම ඉල්ලා සිටියේය.
ත්රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත යොදා ගන්නා ආකාරය ගැන එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව අයිතිවාසිකම් මහ කොමසාරිස් වෝකර් ටර්ක් ද සිය කණස්සල්ල පල කළ අතර එම පනත යොදා ගැනීම අත්හිටුවන ලෙසත්, චෝදනා නැතිව රඳවා ගෙන ඇති රැඳවියන් නිදහස් කරන ලෙසත් ආණ්ඩුවෙන් ඉල්ලා සිටියේය.
සමලිංගික සබඳතා අපරාධහරණය කිරීමට එරෙහි විරෝධයන්: බේරුවල සාන්ත මරියා දේවස්ථානයේ දේශනයක් පැවැත් වූ අගරදගුරු කාඩිනල් මැල්කම් රංජිත් පියතුමා සමලිංගික සබඳතා පිළිගැනීම වැඩිවීමේ ප්රවනතාවය විවේචනය කෙළේය.
අනුමැතිය ඇතිව වැඩිහිටියන් අතර සමලිංගික සබඳතා පැවැත්වීම අපරාධයක් නොවන බවට පත් කිරීමට අවශ්ය පියවර ගැනීමට ආණ්ඩුවෙන් ඉල්ලමින් එක්සත් ජාතීන්ගේ මානව අයිතිවාසිකම් මහ කොමසාරිස් වෝකර් ටර්ක් මෑතක කළ ප්රකාශය ගැන ජන අරගලයේ පුරවැසි සංවිධානය සිය කණස්සල්ල පළ කරමින් සියම් නිකායේ මල්වතු පාර්ශ්වයේ මහානායක තිබ්බොටුවාවේ සුමංගල හිමි වෙත ලිපියක් යවා ඇත.
Comments