Click here to download the full report

සිංහල පරිවර්තනය පහළින් ඇත.

தமிழ் மொழிபெயர்ப்பு விரைவில் கிடைக்கும்.

Executive Summary

Context: Excavation efforts at the Kokkuthoduvai mass grave resumed for the third time after a hiatus of over seven months, and reportedly 52 skeletal remains, fragments of artillery, and clothing resembling LTTE uniforms were found. 

The presidential election was declared to be held on 21 September 2024 and nominations were accepted till 15 August 2024. 

Events commemorating the 41st anniversary of the 1983 anti-Tamil pogrom, commonly referred to as Black July were held in the North, East, and Colombo. 

Activist Sandya Ekneligoda spoke to the media, and other activists lighting lamps in remembrance of the victims of Black July at one of the commemoration events held in Colombo. Photo Courtesy: INFORM

Speaking in Parliament, Prime Minister Dinesh Gunawardena refused to comply with the court order, contending that the order lacks validity due to practical constraints associated with appointing a new Inspector General of Police following the declaration of an election. The Election Commission subsequently challenged this claim. This may raise serious concerns about how independently the Police will act during this election period. 

The Bar Association of Sri Lanka denounced the actions taken by the government to undermine the judicial process concerning the IGP. 

President Ranil Wickremesinghe justified the delay of the local government elections for more than two years, claiming they were postponed to rebuild the country’s economy. 

Election monitoring organisations claimed that the government continues to misuse state funds for election campaigns. 

The Lawyers Collective condemned the proposed Bill to amend the maximum duration of the President’s and Parliament’s tenure during an election period as a manoeuvre to distort the electoral process. It urged all democratic entities to resist it. 

The Human Rights Measurement Initiative released its annual scores on Sri Lanka’s human rights situation. Summary scores on both Safety from the State Rights (5.4), and Empowerment rights (3.4) in Sri Lanka came under “bad” and “very bad” ranges.

Scores on Empowerment Rights. Source: HRMI Rights Tracker

As soon as the Presidential election was announced, Sri Lanka witnessed a wave of disparaging statements targeting the LGBTQI+ community which manifested in media briefings, public statements and silent protests by religious and nationalist groups, and politicians denouncing the ongoing attempts to decriminalise consenting same-sex relationships among adults in Sri Lanka. 

Religious leaders, including Cardinal Malcolm Ranjith, address the media conference titled “Degenerate and immoral LGBTQ Laws (decriminalisation of same sex relationships) destroy civilised society” in the Colombo Archbishop House on July 25

Click here to download the full report

Case Update: The Supreme Court dismissed a petition filed seeking an order to prevent the presidential elections from being held since the 19th Amendment to the Constitution was not passed by Parliament. 

The Supreme Court decided to hear nine fundamental rights petitions that were filed challenging the appointment of Deshbandu Tennakone as the Inspector General of Police and issued an interim restraining order preventing him from acting as Inspector General of Police till the hearing of those petitions. The Supreme Court ordered President Ranil Wickremesinghe to name a suitable person for the post of IGP during the period the interim order is in effect. Several months before his appointment as the IGP, the SC ruled that he was guilty of torturing a detainee and he was also named an accused in several other ongoing human rights violation cases, including the Easter Sunday Attacks. 

Despite the Supreme Court (SC) having previously ruled Deshabandu Tennakoon guilty of torturing a detainee, he was appointed as the IGP. The newly appointed IGP visited several leading Buddhist temples around the country seeking blessings from the Sangha, in February 2024 (left). After the SC made another order preventing him from functioning as the IGP, on July 30 Buddhist monks held a protest in Colombo, demanding his continued service as IGP. (Right). Courtesy: Divaina

A fundamental rights petition was filed claiming that the President and the Constituent Assembly had infringed fundamental rights by not appointing judges to the appellate court slots that are now unfilled. 

The Supreme Court’s ruling regarding the Economic Transformation Bill presented in Parliament disclosed that the Supreme Court identified multiple provisions within the proposed legislation as being inconsistent with the Constitution. 

The Supreme Court gave an interim injunction prohibiting the execution of Community Advisory Committees, which were supposedly designated to carry out government development programs aimed at rural areas. 

Nuwara Eliya police was ordered by Nuwara Eliya Acting Magistrate to arrest the Secretary General of the Ceylon Labor Congress and Minister of Estates Infrastructure and Water Transport Jeevan Thondaman and several other individuals and present them to court for forcibly entering into the Nuwara Eliya Pedro Tea Factory. 

Repression of Media and Journalists: Jaffna-based senior journalist Tambithurai Pratheepan suffered an arson attack as his residence was torched. 

Partheepan’s residence being torched. Photo courtesy: Ceylon News

Repression of Freedom of Assembly: The pamphlet distribution program by a group attached to the anti-government protest movement was obstructed by the Moratuwa police. 

Two courts issued orders preventing a protest organised by several trade unions and some politicians.

Repression of Activists and Whistleblowers: Amalaraj Amalanayaki, the Coordinator of the Association for Relatives of the Enforced Disappeared in Batticaloa District, was called in for questioning by the Terrorism Investigation Division. 

The secretary of the Kammakkara organisation, which works for the rights of agricultural labourers, Chelliah Krishnarajah was injured in a shooting. 

Repression of State Officials: An administrative officer attached to the customs department was assaulted by the police while participating in an environmental conservation activity at the Kalutara beach and hospitalised. 

The Chairman of the Road Development Authority resigned from that post due to arbitrary pressure exerted on him by the Secretary of the Ministry of Highways. 

Repressive Legal and Policy Action: An amendment to the Online Safety Bill was gazetted. 

The supply of electricity and petroleum was declared as essential services and it has been a common practice by preceding governments to prevent and discourage trade union actions. 

Same as in previous months, the President also issued a special order calling the armed forces for the security of the country, indicating the continuing militarization in the country.

Other: The Terrorism Investigation Division summoned Mathimuharasa, the priest of Vedukkunaari Aathi Lingeswarar temple in Vavuniya for interrogation. Reportedly, he was questioned about temple-related issues. 

The Kollupitiya police arrested a Muslim youth who took a video from his mobile phone of the convoy in which the President’s Senior Advisor and Chief of Staff were travelling.

Click here to download the full report

ශ්‍රී ලංකාවේ විසම්මුතියේ මර්දනය 2024 ජුලි

විධායක සාරාශය

සන්දර්භය: මාස ගණනාවක් නතර වී තිබුණ කොක්කුතොඩුවායි සමූහ මිනී වළේ කැනීම් කටයුතු නැවත ඇරඹුනු අතර, අස්ථි ශේෂ 52, කාලතුවක්කු උණ්ඩ කැබලි සහ එල්ටීටීඊ නිල ඇඳුම්වලට සමාන ඇඳුම් සොයා ගත් බවට වාර්තා විය.

ජනාධිපතිවරණය 2024 සැප්තැම්බර් 21 පැවැත්වෙන බවටත්, 2024 අගෝස්තු 15 තෙක් නාම යෝජනා භාර ගන්නා බවටත් ප්‍රකාශ කෙරුනි.

කළු ජුලිය නමින් හැඳින්වෙන 1983 දෙමළ විරෝධී සංහාරය ස්මරණය කරමින් 41 වැනි වරට පැවැත්වුනු විවිධ රැස්වීම් සහ විරෝධතා උතුරු, නැගෙනහිර සහ කොළඹ දී පැවැත්වින.

මැතිවරණයක් ප්‍රකාශයට පත් කර ඇති තත්ත්වයක් යටතේ නව පොලිස්පතිවරයෙකු පත් කිරීමේ දි පවතින ප්‍රායෝගික ගැටළු නිසා අධිකරණ නියෝගයේ වලංගුතාවයක් නැතැයි අගමැති දිනේෂ් ගුණවර්ධන පාර්ලිමේන්තුවේ දි ප්‍රකාශ කෙළේය. පසුව මැතිවරණ කොමිසම එම ප්‍රකාශයට එකග නොවෙමින් ප්‍රකාශයක් නිකුත් කරන ලදී. මේ කාරණය සලකා බැලූ කල මැතිවරණ සමයේ පොලිසිය කෙතරම් දුරට ස්වාධීනව කටයුතු කරනු ඇත්ද යන්න ගැන බරපතළ ගැටලු මතු කරයි.

පොලිස්පති වරයා සම්බන්ධයෙන් ගනු ලබන අධිකරණ ක්‍රියා මාර්ග යටපත් කිරීමට ආණ්ඩුව ගන්නා පියවර ශ්‍රී ලංකාවේ නීතිඥ සංගමය හෙළා දුටුවේය.

පළාත් පාලන ඡන්ද විමසීම වසර දෙකකට වැඩි කාලයකට කල් දැමීම රටේ ආර්ථිකය නැවත ගොඩ ගැනීමට ගත් පියවරක් යැයි ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මැතිවරණ ප්‍රමාදය සාධාරණීකරණය කෙළේය.

ආණ්ඩුව තම ප්‍රචාරක කටයුතු සඳහා රාජ්‍ය අරමුදල් අවභාවිතා කරන්නේයැයි මැතිවරණ නිරීක්ෂණ සංවිධාන චෝදනා කළහ.

මැතිවරණ සමයේ දී ජනාධිපති ගේ සහ පාර්ලිමේන්තුවේ උපරිම නිල කාලය සංශෝධනය කිරීමට යෝජිත පනත මැතිවරණ ක්‍රියාවලිය විකෘති කිරීමට ගන්නා උත්සාහයක් යැයි නීතිඥ සංගමය හෙළා දුටුවේය. ඊට විරෝධය දක්වන ලෙස සියලු ප්‍රජාතන්ත්‍රීය ආයතනවලින් ඔවුහු ඉල්ලා සිටියහ.

මානව අයිතිවාසිකම් මිනුම් මුලපිරුම (Human Rights Measurement Initiative ) ශ්‍රී ලංකාවේ මානව අයිතිවාසිකම් තත්වය පිළිබඳ තම වාර්ෂික ඇගයීම් ප්‍රකාශයට පත් කෙළේය. ඒ අනුව රාජ්‍යයෙන් ආරක්ෂා වීමේ අයිතිවාසිකම් (5.4) සහ සවිබලගැන්වීමේ අයිතිවාසිකම් ( 3.4) යන දෙකින්ම ශ්‍රි ලංකාව ‘‘නරක“ සහ ‘‘ඉතා නරක“ යන කාණ්ඩවලට ඇතුළත්ව තිබිණ.

ශ්‍රි ලංකාවේ ජනාධිපතිවරණය ප්‍රකාශයට පත් කිරීමත් සමග LGBTQI+ ප්‍රජාව ඉලක්ක කර ගත් අපහාසාත්මක ප්‍රකාශන මාලාවක් දක්නට ලැබිණ. මාධ්‍ය ප්‍රකාශන, ප්‍රසිද්ධ ප්‍රකාශ සහ ආගමික සහ ජාතිවාදි කණ්ඩායම්වල නිහඬ විරෝධතා දක්නට ලැබුන අතර දේශපාලකයෝ ශ්‍රි ලංකාවේ වැඩිහිටියන් අතර කැමැත්තෙන් සමලිංගික සම්බන්ධතා පැවැත්වීම අපරාධයක් නොවන සේ සැලකීමට ගන්නා ප්‍රයත්න හෙළා දුටහ.

සිද්ධි යාවත්කාලින කිරිම්: 19 වැනි ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සංශෝධනය පාර්ලිමේන්තුවෙන් නිසි පරිදි සම්මත නොවු නිසා, ජනාධිපතිවරණය පැවැත්වීම වළක්වන ලෙස නියෝගයක් ලබා ගැනිමට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ ගොණු කර තිබු පෙත්සම නිෂ්ප්‍රභ කරන ලදී. දේශබන්ධු තෙන්නකෝන් පොලිස්පති වශයෙන් පත් කිරීම අභියෝග කරමින් ගොනු කර තිබු මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම් නමයක් විභාගයට ගැනීමට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය තිරණය කළ අතර, මෙම පෙත්සම් විභාගය නිම කරන තෙක් ඔහුට පොලිස්පති තනතුරේ සේවය කිරීම වළක්වාලන අතුරු නියෝගයක් ද නිකුත් කෙරිණ. මෙම අතුරු නියෝගය බලපැවැත්වෙන කාල සීමාව තුළ පොලිස්පති තනතුරේ වැඩ බැලිමට සුදුසු පුද්ගලයෙකු පත් කරන ලෙස ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් නියෝග කෙරිණ. ඔහු පොලිස්පති වශයෙන් පත් කිරීමට මාස කීපයකට පෙර රැඳවියෙකුට වධ හිංසා පැමිණවීම සම්බන්ධයෙන් වැරදිකරුවෙකු වශයෙන් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයෙන් තීරණය කර තිබුණ අතර පාස්කු ප්‍රහාරය ඇතුළත් දැනට විභාග වෙමින් පවතින අයිකිවාසිකම් උල්ලංඝනය කිරීමේ නඩු කීපයකම චූදිතයෙකු ද වේ.

ජනාධිපති සහ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථා සභාව අභියාචනාධිකරණයට විනිසුරුවන් පත් නොකිරීමෙන් මූලික අයිතිවාසිකම් කඩ කර ඇතැයි මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමක් ගොණු කර ඇත. ආර්ථික පරිවර්තන පනත පිළිබඳ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණ තීරණය පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කරන ලද අතර යෝජිත පනතේ ප්‍රතිපාදන ගණනාවක්ම ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට නොගැලපෙන බව ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය දක්වා ඇති බව හෙළි විය.

ග්‍රාමීය පළාත්වල ආණ්ඩුවේ සංවර්ධන වැඩ සටහන් ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහායැයි නම් කරන ලද ප්‍රජා උපදේශක මණ්ඩල ක්‍රියාත්මක කිරීම තහනම් කිරීමේ අතුරු නියෝගයක් ශ්‍රෙෂ්ඨාධිකරණයෙන් නිකුත් කරන ලදී.

ලංකා කම්කරු කොංග්‍රසයේ ප්‍රධාන ලේකම් සහ වතුයටිතල පහසුකම් සහ ජල සම්පාදන ඇමති ජීවන් තොන්ඩමාන් සහ තවත් කීප දෙනෙකු නුවරඑළියේ පෙඩ්‍රෝ තේ කම්හලට බලහත්කාරයෙන් ඇතුළුවීම සම්බන්ධයෙන් අත් අඩංගුවට ගෙන උසාවියට ඉදිරිපත් කිරීමට නුවරඑළිය වැඩ බලන මහෙස්ත්‍රාත් නුවරඑළිය පොලිසියට නියෝග කෙළේය.

මාධ්‍ය සහ ජනමාධ්‍යවේදින් මර්දනය කිරීම: යාපනයේ ජ්‍යේෂ්ඨ මාධ්‍යවේදී තම්බිතුරෙයි ප්‍රදීපන් ගේ නිවසට ගිනි තබා අලාබ හානි සිදු කර ඇත.

රැස්වීමේ නිදහස මර්දනය කිරීම: ආණ්ඩුවට විරෝධය දක්වන කණ්ඩායමකට සම්බන්ධ පිරිසක් සංවිධානය කළ පත්‍රිකා බෙදීමේ වැඩ සටහනකට මොරටුව පොලිසියෙන් බාධා පමුණුවා ඇත.

වෘත්තීය සමිති කීපයක් සහ දේශපාලකයික් පිරිසක් සංවිධානය කළ විරෝධතාවයක් තහනම් කිරීමේ අධිකරණ නියෝග දෙකක් නිකුත් කර තිබිණ.

ක්‍රියාකාරිකයන් සහ තොරතුරු හෙළිකරන්නන් මර්දනය කිරීම: මඩකලපුව දිස්ත්‍රික්කයේ බලහත්කාරයෙන් අතුරුදහන් කළ අයගේ ඥාතින්ගේ සංගමයේ සම්බන්ධීකාරක අමලරාජ් අමලනායකි ප්‍රශ්න කිරීම සඳහා ත්‍රස්ත විමර්ශන කොට්ඨාශයට කැඳවා ඇත.

කෘෂිකාර්මික කම්කරුවන්ගේ අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් වැඩ කරන කම්මක්කාර සංවිධානයේ ලේකම් චෙල්ලයියා ක්‍රිෂ්ණරාජා ට වෙඩි තැබීමකින් තුවාල සිදුව ඇත.

රාජ්‍ය නිලධාරීන් මර්දනය කිරීම: රේගු දෙපාර්තමේන්තුවේ පරිපාලන නිලධාරියෙකු කලුතර වෙරළ සංරක්ෂණ කටයුත්තක යෙදි සිටින විට පොලිසියෙන් පහර දීම නිසා රෝහල් ගත කර ඇත.

මහාමාර්ග අමාත්‍යංශයේ ලේකම් ගේ හිතුවක්කාර බලපෑම් නිසා මාර්ග සංවර්ධන අධිකාරියේ සභාපති ඉල්ලා අස් වූයේය.

මර්දනකාරී නීතිමය සහ ප්‍රතිපත්තිමය පියවර: මාර්ගගත ආරක්ෂාව පිළිබඳ පනතට එකතු කරන සංශෝධන ගැසට් කරන ලදී. විදුලිය සහ පෙට්‍රෝලියම් සැපයීම අත්‍යවශ්‍ය සේවා ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කෙරිණ. එය වෘත්තීය සමිති වෘත්තීය ක්‍රියා මාර්ග ගැනීමෙන් වැළැක්වීමට ආණ්ඩුව යොදා ගන්නා සාමාන්‍ය ක්‍රියා මාර්ගයකි.

කලින් මාසවල මෙන්ම ජනාධිපති රට හමුදාකරණයට ලක් වෙමින් පවතින බව දක්වමින් රටේ ආරක්ෂාව සඳහා සන්නද්ධ හමුදා කැඳවීමේ විශේෂ නියෝගයක් නිකුත් කෙළේය.

වෙනත්: ත්‍රස්ත විමර්ශන කොට්ඨාශය වවුනියාව වෙඩුක්කුනාරි ආති ලිංගේස්වරාර් කෝවිලේ පූජක මතිමුහරාසා ප්‍රශ්න කිරීම සඳහා කැඳවා ඇත. වාර්තා වන ආකාරයට ඔහුගෙන් ප්‍රශ්න කර ඇත්තේ කෝවිලට අදාල කටයුතු ගැනය.

ජනාධිපතිගේ ජ්‍යෙෂ්ඨ උපදේශක සහ කාර්ය මණ්ඩල ප්‍රධානි ගමන් ගත් රථ පෙළක් තම ජංගම දුර කතනයෙන් වීඩියෝ රූ ගත කරමින් සිටි මුස්ලිම් තරැණයෙකු කොල්ලුපිටිය පොලිසියෙන් අත් අඩංගුවට ගෙන ඇත.